ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗ

Κυκλοφορει το cd απο τη BMG με τίτλο "Τα τραγούδια του Καραγκιόζη" απο το Σπύρο και Θέμη Καράμπαλη συνοδεία λαϊκής ορχήστρας. Περιλαμβανει ολα τα τραγουδια που ακουγονται στις παραστασεις του θεατρου σκιων και ειναι απαραιτητο εργαλειο για καθε Καραγκιοζοπαίκτη. Σας παραθετω τον πρόλογο του επιμελητη του δισκου Μιχαλη Ιερωνυμιδη απο το βιβλιαράκι του cd:

Ακολουθώντας τη μοίρα των λαϊκών τεχνών που χάνονται με την εξέλιξη της τεχνολογίας και της "προόδου", το θέατρο σκιών στην Ελλάδα γίνεται σιγα-σιγα μουσειακό είδος και αντικείμενο μελέτης παρελθοντολόγων ιστορικών. Αρκετοί ωστόσο είναι αυτοί που πιστεύουν πως δεν χάθηκε ακόμα η ελπίδα για μια νεα καριέρα κάποιοι ανανεωμένου θεάτρου σκιών. Οι μαστόροι όμως της τέχνης φεύγουν ενας ενας και μαζί μ'αυτους ενας ολοκληρος κοσμος δημιουργιας και παράδοσης. Η ηχογράφηση του δίσκου αυτού έγινε με σκοπό να κρατήσει ενα κομμάτι απο αυτη τη παράδοση ζωντανό γι'αυτους που το γνώρισαν και γι'αυτους που αργότερα θα το μάθουν (Αν και σε καμια περιπτωση η μουσική μεσα απο το στούντιο δεν θα μπορέσει να αντικαταστήσει την αλήθεια της ζωντανής μουσικής με τους αυτοσχεδιασμούς των μουσικών σε διάλογο με το Καραγκιοζοπαίκτη και το τραγουδιστή). Ηχογραφήθηκαν τα βασικά τραγούδια και οι μουσικές των παραστάσεων καθως και πέντε απο ειδικές παραστάσεις. Η ορχήστρα αποτελείται απο σολίστες με πείρα και εξειδίκευση σ'αυτο το είδος της μουσικής. Έγινε προσπάθεια το ηχόχρωμα να είναι αυθεντικό, πανηγυριώτικο, για να θυμίζει όσο γίνεται περισσότερο εκείνα τα καλοκαιρινά βράδια στις μάντρες του Καραγκιόζη.
Κρυφή ελπίδα πως αυτος ο δίσκος θα προτρέψει και θα βοηθήσει κάποιους πιτσιρικάδες να στήσουν σε κάποια αυλή (έστω πυλωτή) το δικό τους μπερντέ και να ακουστεί και πάλι η καντάδα του Διονύσιου στη γειτονιά...

Το cd μπορείτε να το αγοράσετε απο τα καταστήματα Metropolis.

Εγώ έχω και μια άλλη κρυφή ελπίδα: Να εντυπωθούν τα τραγούδια αυτά μέσα τους και να γίνουν έναυσμα να λατρέψουν την ελληνική μουσική μας παράδοση και να ασχοληθούν με αυτήν!

Εξαιρετική δουλειά. Περιλαμβάνει δύο χορούς του Καραγκιόζη, έναν των Κολλητηριών και έναν των Καραγκιόζη-Χατζιαβάτη, δύο τραγούδια του Μπαρμπαγιώργου, ένα του Βεληγκέκα, από ένα του Χατζιαβάτη και Μπέη, από δύο του Νιόνιου, Εβραίου, και Σταύρακα. Επίσης περιλαμβάνει τα τραγούδια των Σπανών, του Κατσαντώνη (Τούρκοι βαστάτε τ' άλογα), του στοιχειωμένου δέντρου, του Μεγαλέξανδρου και μια πατινάδα.

Είναι απαραίτητο εργαλείο για καθε Καραγκιοζοπαίκτη και μη.. Υπαρχουν βεβαια και καλυτερα τραγουδια οπως το τραγουδι του Χατζηαβατη απο το Φριξο Γαζεπιδη που αποδιδει κατα τη γνωμη μου καλυτερα τη παρουσια της συγκεκριμενης φιγουρας κατα την εμφανιση της πανω στο μπερντέ.

Για τον Χατζιαβάτη τα αγαπημένα μου τραγούδια είναι τα <<Αν εμένα δεν πιστεύεις>> και <<Σγουρέ βασιλικέ μου>> και ακούγονται στα DVD του Σπαθάρη.

Το "Αν εμένα δεν πιστεύεις" υπάρχει στους Βατράχους του Αριστοφάνη από τον Σπαθάρη. Λογικά θα είναι σύνθεση για την παράσταση αυτή, όπως όλο το έργο. Αυτό, όμως, που μου έκανε εντύπωση είναι πως είδα τα λόγια του τραγουδιού αυτού και στα φυλλάδια των παραστάσεων του Μόλλα που συνοδεύουν τα πακέτα με τις φιγούρες του.

Το "Καλέ συ Παναγιά μου" είναι γνωστό παραδοσιακό Σμυρναίικο τραγούδι που απλώς χρησιμοποιείται για την είσοδο του Χατζηαβάτη στον μπερντέ. Δεν είναι, δηλαδή, γραμμένο αποκλειστικά για το θέατρο σκιών όπως κάποια άλλα τραγούδια.

Εμένα μου αρέσει πολύ και το "Μια μαύρη πέτρα του γιαλού" που παίζεται πολλές φορές.

Το <<Άν εμένα δεν πιστεύεις>> ακούγεται και στον Καπετάν Γκρη, ενώ το έχω ακούσει και σε ζωντανή παράσταση του Γιάννη Νταγιάκου. Συνεπώς, και με βάση αυτό που αναφέρετε, φαίνεται ότι το τραγούδι δεν είναι σύνθεση για τις ανάγκες της παράστασης (παρεμπιπτόντως, νομίζω ότι η μουσική της είναι εξαιρετική).

Κι εγώ το άκουσα σε παράσταση του Γιάννη Νταγιάκου σήμερα, στον 902 (την συμπιέζω αυτή τη στιγμή για να την ανεβάσω). Ακούγεται, όμως, και η φράση "ματάκια μου", οπότε πρόκειται για αναπαραγωγή από τον δίσκο των Βατράχων με τον Σπαθάρη. Το θέμα είναι αν υπάρχουν μαρτυρίες για την ύπαρξη του τραγουδιού αυτού πριν από την κυκλοφορία του δίσκου των Βατράχων.

Τα φυλλάδια του Μόλλα τα οποία προανέφερα, που συνοδεύουν τα κουτιά με τις φιγούρες, δεν τα θεωρώ μαρτυρία παλαιότερη, αφού η επιμέλεια είναι των Δ. Μόλλα και Α. Γιοβάνου, γιου και εγγονού του Αντώνη Μόλλα, και είναι διασκευές παραστάσεων και όχι αυτούσιες επανεκδόσεις φυλλαδίων.

Μα το <<ματάκια μου>> ακούγεται και στον Καπετάν Γκρη...Δεν βλέπω όμως τον λόγο να είναι το τραγούδι αυτό σύνθεση για αυτή την παράσταση. Ειδικά τραγούδια έχουν οι ήρωες που εμφανίζονται αποκλειστικά στους Βατράχους.

Επομένως, σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις ακούγεται ο δίσκος των Βατράχων. Από τη στιγμή που γίνεται σύνθεση ενός ολόκληρου έργου, γιατί να μη γίνει και στο τραγούδι αυτό; Καλά για τα τραγούδια των Χατζηδάκι και Θεοδωράκη τα οποία σατυρίζονται, αλλά όλα τα υπόλοιπα είναι συνθέσεις ή διασκευές σε παραδοσιακές ή ρεμπέτικες μελωδίες από τον συνθέτη. Αν το συναντήσουμε και αλλού το ίδιο τραγούδι τότε θα πρόκειται για παράδοση. Το πιθανότερο, όμως, κατά τη γνώμη μου είναι να γράφτηκε για τους Βατράχους και να ενσωματώθηκε έπειτα στην παράδοση.

Αντί να πιθανολογούμε, δεν έχουμε παρά να διασταυρώσουμε τις ημερομηνίες παραγωγής του Καπετάν Γκρη με τους Βατράχους. Επειδή εγώ είμαι εκτός έδρας δεν έχω πρόχειρο τον Γκρη, αλλά οι Βάτραχοι είναι παραγωγή του 1978.

Είναι παραγωγή του 1985 με συντελεστές και πάλι τους Γιώργο Παυριανό και Δημήτρη Λέκκα.

Πάντως, δεν πιθανολογούμε όταν λέμε πως η μουσική είναι από τον ίδιο δίσκο. Αυτό νομίζω ακούγεται ξεκάθαρα, αφού παντού την ίδια εκτέλεση ακούμε, με τη φωνή του Δημήτρη Λέκκα. Πιθανολογούμε στο αν γράφηκε για τους Βατράχους ή αν προϋπήρχε το τραγούδι.

Λύθηκε τελικά το μυστήριο...Το τραγούδι αυτό δεν είναι δημιουργία για τους Βατράχους. Αυτήν την στιγμή διαβάζω το έργο <<Εις τον πύργον των φαντασμάτων>> του Αντώνη Μόλλα, στο οποίο ο Χατζιαβάτης μπαίνει στην σκηνή τραγουδώντας αυτό το τραγούδι.

Αναφέρεστε σε φυλλάδιο παλιό του Μόλλα ή στα καινούρια φυλλάδια που κυκλοφόρησε ο γιος του;

Απλώς είμαι επιφυλακτικός γιατί πολλά πράγματα γενικά παρουσιάζονται σαν παραδοσιακά ενώ δεν είναι. Αυτό γίνεται για παράδειγμα με τα πλείστα των θρακιώτικων και των νησιώτικων τραγουδιών, τα οποία είναι επώνυμες δημιουργίες και πολλές φορές αποκρύβεται το όνομα του συγχρόνου δημιουργου για να πουλήσουν σαν παραδοσιακά... Αν υπάρχει πράγματι παλαιά μαρτυρία, τότε πράγματι λύνεται το μυστήριο.

Φυλλάδιο του Αντώνη Μόλλα. Είναι από τους τόμους του Γ. Ιωάννου.

Πάω πάσο! Έχετε δίκιο.
Βρήκα κι εγώ χθες στα απομνημονεύματα του Σπαθάρη τραγούδι σε στίχους του Μίμαρου που ταιριάζουν στο μέτρο, αλλά και νοηματικά στην τελευταία στροφή:

Άσπρη είσαι σαν το γάλα
σαν την κόλλα το χαρτί
που τη στέλνουν οι πασάδες
στο σουλτάνο μπουγιουρντί.

Ποιος ασίκης σαν και σένα
στο παζάρι περπατεί
με μαχαίρια, με κουμπούρια
και στη μέση το σπαθί;

Μαύρα ράσα θα φορέσω
ντερβισάκι θα γενώ
και στην έρημο θα πάω
για τσ’ αγάπης τον καημό.

Να ρωτήσω και κάτι ελαφρώς εκτός θέματος: στις μουσικές του Ε. Σπαθάρη, που ακούγονταν στις παραστάσεις του (και σε τηλεόραση-στην ιστοσελίδα του μουσείου), ποιός τραγουδά; Το ίδιο θα ήθελα να ρωτήσω και για τις μουσικές του Πάνου Καπετανίδη, που βρίσκονται στην ιστοσελίδα του.

Καλή απορία. Άραγε να χρησιμοποιεί κάποιο συγκεκριμένο cd;

Από κάπου είχα ακούσει ότι στις μουσικές του Σπαθάρη τραγουδάνε οι αδελφοί Καράμπαλη, αλλά οι φωνές δεν ταιριάζουν...

Αυτο ειναι αληθεια! Τα αδελφια Καραμπαλη ελεγαν τα τραγουδια στις παραστασεις του Σπαθαρη.. Μπορει καποιος να το διακρινει ξεκαθαρα σε ολα τα cd και τους δισκους...

Ναι; Ευχαριστώ για την πληροφορία.

Επανέρχομαι για να ρωτήσω αν μπορεί κάποιος να μου πει στο εν λόγω CD ποιός τραγουδάει στο κάθε τραγούδι. Βέβαια το γράφει απ' έξω αλλά είναι λίγο μπερδεμένο (για τα τελευταία τραγούδια δεν γράφει). Κάθε πληροφορία ευπρόσδεκτη.

1ον στις παραστασεις του ε. σπαθαρη τα τραγουδια ειχαν ηχογραφηθει τη δεκαετια του 60 για τα δισκακια 45 στροφωναπο τους θεμη και σπυρο καραμπαλη τα οποια χρησιμοποιησε αργοτερα στις τηλεοπτικες εκπομπες του. 2ον Υπαρχει επισηςβ ενα αλλο cd του σ. Κραουνακη με τιτλο τα τραγουδια του καραγκιοζη αλλα δεν ειναι τοσο καλο οσο του καραμπαλη.

Νομίζω πως σε μερικά από τα τραγούδια του Ε.Σπαθάρη, τραγουδάει και ο τραγουδιστής του, ο Νίκος Δημητράτος ( τραγουδάει σε πολλά τραγούδια της Οδύσσειας και στην παράσταση ΒΑΤΡΑΧΟΙ του Σπαθάρη ).

ΝΑΙ ΠΑΡΑΛΕΙΨΑ ΝΑ ΠΩ ΟΤΙ Ααπο τους δισκους ακουγονται τα τραγουδια για τις αυτοτελεις παραστασεις να παραδειγματα μπεης, χατζηαβατης εισαγωγη νιονιος εβραιος (και στις παραστασεις για τη legend αυτο το τραγουδι) σηκω δημητρω, φωταρι το φεγγαρακι μου )επισης τα 2 τραγοουδια η πιτα που εφαγε ο σπανος φαινεται απο ιδια ηχογραφηση αλλα δεν ξερω απο πιο δισκο, κιαι το ελα βρε καραγκιοζη δεν εχει παιχτε στην τηλεοραση τουλαχιστον απο οι ξερω γιατι δεν εχω ακουσει να εχει προβλειθει απο αυτοτελεις ο γαμος του καραγκιοζη.